Η καλλιέργεια των αμπέλων αποτέλεσε την κυριότερη ασχολία των κατοίκων των Πελετών. Από τη συστηματική αυτή καλλιέργεια προήλθε το περίφημο πελετιώτικο κοκκινέλι. Το ιδανικό υψόμετρο και οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούσαν ευνοούσαν την καλλιέργεια αμπέλων και την παραγωγή ενός αρκετά καλού κρασιού, το οποίο ήταν ονομαστό στην περιοχή και συνόδευε πάντοτε τις γιορτές και τις πανηγυρικές εκδηλώσεις, όχι μόνο στα Πελετά αλλά και στις παρακείμενες περιοχές.

 

  • Πανοραμική άποψη πελετιώτικου αμπελιού.
Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως διδάχθηκαν τη διαδικασία παραγωγής του κρασιού από το θεό Διόνυσο, ο οποίος και θεωρούταν προστάτης των αμπελιών. Επιπλέον, οι αρχαίοι Έλληνες ανέδειξαν την παραγωγή του κρασιού, το οποίο και εκμεταλλεύτηκαν ως εμπορικό προϊόν, διαδίδοντάς το σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Ακόμη και τα παιδιά στην Αρχαία Ελλάδα μπορούσαν να πιουν κρασί, ωστόσο το κρασί πινόταν πάντοτε απ' όλους νερωμένο. Η ονομασία ήταν «οίνος κεκραμένος», απ' όπου προέκυψε και η σημερινή χρήση του όρου κρασί.

 

Το κρασί αποτελεί μία ολική ή μερική αλκοολική ζύμωση του μούστου των νωπών σταφυλιών. Πρόκειται για ένα μείγμα αποτελούμενο από 85 - 90% νερό, 5 - 14% αιθυλική αλκοόλη και σε μικρότερο βαθμό από άλλες ουσίες, όπως τρυγικό οξύ 1 - 5%, γαλακτικό οξύ 1 - 5%, γλυκερίνη 4 - 12%, τανίνη 0,2 - 1,5% (για τα λευκά κρασιά) και 1,5 - 3% (για τα κόκκινα κρασιά), οινίνη (αποτελεί χρωστική ουσία που απαντάται στα κόκκινα κρασιά), διοξείδιο του άνθρακα και ίχνη αλάτων του καλίου, του νατρίου, του ασβεστίου, του μαγνησίου και του σιδήρου. 

Τα σταφύλια συλλέγονται, αφού πρώτα φθάσουν στο τελευταίο στάδιο της ωρίμανσής τους, έχοντας αποκτήσει την υψηλότερη δυνατή περιεκτικότητα σε σάκχαρο. Το σταφύλι αποτελείται από το τσάμπουρο και τις ρώγες. Οι καλλιεργητές εμπειρικά, μελετώντας τις ρώγες, προσδιορίζουν το κατά πόσον τα σταφύλια είναι ώριμα εξετάζοντας τη γεύση, το χρώμα και την ελαστικότητα των ρωγών.

 

Εφοδιασμένοι με ένα σουγιά, οι αμπελουργοί ξεκινούν τη συλλογή των σταφυλιών, κόβοντας τα τσαμπιά από τα κλήματα και απομακρύνοντας συγχρόνως τα χαλασμένα. Αφού φορτώσουν τη σοδειά κατευθύνονται στους ληνούς, στα πατητήρια δηλαδή, όπου θα γίνει η σύνθλιψη και θα παραχθεί ο μούστος. Ακολούθως, ο μούστος θα μεταφερθεί και θα τοποθετηθεί μέσα στα βαρέλια, ξεκινώντας έτσι τη διαδικασία της ζύμωσης. Η διαδικασία της ζύμωσης είναι ιδιαίτερα σημαντική για την παραγωγή του κρασιού. Στη φάση αυτή πραγματοποιείται η θείωση, δηλαδή η προσθήκη διοξειδίου του θείου σε μορφή υδατικού διαλύματος στο μούστο, ούτως ώστε να αποφευχθεί και να παρεμποδιστεί η ανάπτυξη και ο πολλαπλασιασμός των προϊόντων που παράγονται από τις άγριες ζύμες.
  • Πελετιώτικα σταφύλια λίγο πριν κοπούν από το κλήμα.

 

Τα κρασιά ανάλογα με το τρόπο παρασκευής τους, αλλά και τα χαρακτηριστικά τους δύνανται να διακριθούν σε πέντε κατηγορίες: τα ανάμειξης, τα επιτραπέζια, τα επιδόρπια, τα αφρώδη και τα ειδικά. Το πελετιώτικο κοκκινέλι κατατάσσεται στην κατηγορία των επιτραπέζιων κρασιών. Μεταβιβάζοντας το μυστικό της παραγωγής από γενιά σε γενιά, οι κάτοικοι του χωριού επιδίδονται στην παραγωγή του φημισμένου στην περιοχή πελετιώτικου κρασιού για σχεδόν δύο αιώνες.

 

Τέλος, μην παραλείψετε έχοντας επισκεφθεί το χωριό μας να δοκιμάσετε και να εφοδιαστείτε με το ξακουστό πελετιώτικο κρασί από τους παραγωγούς μας.

Η πλούσια και πυκνή βλάστηση που υπάρχει στον πελετιώτικο κάμπο ευνόησε από πολύ νωρίς την ανάπτυξη της μελισσοκομίας στην περιοχή μας, καθώς τα φυτά της περιοχής προσέφεραν το νέκταρ των ανθών τους στις μέλισσες, ώστε αυτές να μπορέσουν να δημιουργήσουν την ξεχωριστή γλυκιά ρευστή ουσία που όλοι γευόμαστε και απολαμβάνουμε.





  • Κρυμμένα στην πυκνή βλάστηση στο βάθος διακρίνονται τα μελίσσια.
Ήδη από την αρχαιότητα το μέλι είχε καταστεί ιδιαίτερα σημαντικό για δύο κυρίως λόγους: για το γεγονός πως διαρκούσε πολύ χωρίς να αλλοιώνεται η σύστασή του και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Στην αρχαία Αίγυπτο οι ιερείς - ιατροί χρησιμοποιούσαν το μέλι κατά κύριο λόγο ως επίθεμα πληγών, καθώς είχαν αφενός αναγνωριστεί οι αντισηπτικές ικανότητές του και αφετέρου βοηθούσε στη δημιουργία ενός φυσικού φράγματος που δεν επέτρεπε στα μικρόβια και τους διάφορους μικροοργανισμούς να εισέλθουν στο εσωτερικό του οργανισμού από την τραυματισμένη περιοχή.Επιπροσθέτως, ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, σύστηνε στους ασθενείς για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών τη χρήση αραιωμένου σε νερό μελιού.

 Η διαδικασία παραγωγής του μελιού έχει τη δική της ιδιαίτερη πορεία. Το νέκταρ των ανθών περιέχει 50 - 90% νερό, 10 - 50% σάκχαρα, εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσοστό είναι η σακχαρόζη, ενώ ενυπάρχουν και άλλες ουσίες. Για να μπορέσουν οι μέλισσες να παράξουν μέλι, μειώνουν την υγρασία του νέκταρ σε 14 - 19% και μέσω της χρήσης δύο σακχάρων, της ιμβερτάσης και της οξειδάσης της γλυκόζης, που παράγονται στον πρόλοβο, επιδρούν στα σάκχαρα. Με την επιμέλεια των μελισσών, το μέλι τοποθετείται στις κηρήθρες, οι οποίες σφραγίζονται με ένα λεπτό κάλυμμα, αφού πρώτα γεμίσουν. Οι μέλισσες χρησιμοποιούν το μέλι για τη διατροφή των προνυμφών κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

 

Το είδος του φυτού από το οποίο έχει προέλθει το μέλι, καθορίζει και την ποιότητά του. Η ποιότητα δε του μελιού καθορίζεται από τους εξής παράγοντες: το άρωμα, τη σύσταση, τη γεύση και το χρώμα του. Το μέλι συλλέγεται κατά κύριο λόγο από χειλανθή (όπως είναι το θυμάρι, η λεβάντα και το δεντρολίβανο), τίλιο, πορτοκαλιά, ροβινία, σταυρανθή, πεύκο, ρεικιά και έλατο. Οι χρήσεις του μελιού είναι πάρα πολλές, καθώς από εδώδιμο προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς από τη ζαχαροπλαστική έως τη φαρμακοποιία.
  • Έκθεση πελετιώτικου μελιού κατά τη διάρκεια της Γιορτής Κρασιού.

Μία φυσική διαδικασία που συμβαίνει στο μέλι, όταν αυτό παραμένει σε θερμοκρασία δωματίου ανεπεξέργαστο είναι η κρυστάλλωση. Η ταχύτητα με την οποία πραγματοποιείται η κρυστάλλωση του μελιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σύστασή του. Η κρυστάλλωση ούτε αλλοιώνει ούτε επηρεάζει τις ιδιότητες του μελιού. Για να επανέλθει στην πρότερη μορφή του, αρκεί να τοποθετηθεί σε βρασμένο νερό, έως ότου ανακτήσει την αρχική του ρευστότητα.

 

 

Οι κάτοικοι των Πελετών έχουν επιδοθεί με μεγάλη φροντίδα και επιμέλεια στην παραγωγή και επεξεργασία μελιού, διαθέτοντας ένα υπέροχο γλυκό και γευστικό αποτέλεσμα στους λάτρεις. Η γλυκάδα του πελετιώτικου μελιού οφείλεται εξ ολοκλήρου στους ανθούς των φυτών του κάμπου, από το οποίο συντίθεται, αγνό χωρίς συντηρητικά.

 

Τέλος, επισκεπτόμενοι τα Πελετά έχετε τη δυνατότητα να γευτείτε και να προμηθευτείτε το πελετιώτικο μέλι από τους παραγωγούς του χωριού μας.

Τόσο στις εύκολες όσο και στις δύσκολες περιόδους, οι άνθρωποι προσπαθούν να εξασφαλίσουν τα αναγκαία για το βιοπορισμό τους εκμεταλλευόμενοι όσα η γη τους προσφέρει. Το εύφορο οροπέδιο των Πελετών, παρά τις επιμέρους δυσκολίες άρδευσής του, προσέφερε και εξακολουθεί να προσφέρει έως τις ημέρες μας πολύτιμες πρώτες ύλες στους κατοίκους του χωριού, αποτελώντας συνάμα μια πρώτης τάξεως πηγή τροφής για την κτηνοτροφία. Κηπευτικά, λαχανικά, φρούτα και πολλά άλλα τρόφιμα στήριξαν και στηρίζουν την πελετιώτικη διατροφή για δύο αιώνες.

 

Έτσι, από τα εμπορεύσιμα τοπικά προϊόντα του χωριού ξεχωρίζουν δύο: το πελετιώτικο κρασί και το μέλι. Αρχικά, το πελετιώτικο κρασί χάρη στην ξεχωριστή και ιδιαίτερη ποικιλία σταφυλιών που φύονται στον εύφορο κάμπο του χωριού ήταν περίφημο και ξακουστό στα γειτονικά χωριά και την ευρύτερη περιοχή, αποτελώντας το απαραίτητο συνοδευτικό του οικογενειακού τραπεζιού, αλλά και των επίσημων εορτών προς τιμήν των Αγίων που κάθε φορά εόρταζαν. Όσον αφορά το μέλι, η πλούσια και πυκνή βλάστηση από την οποία περιτριγυρίζεται το χωριό ευνοεί την ανάπτυξη της μελισσοκομίας, καθώς από τους πλούσιους ανθούς των φυτών οι μέλισσες δημιουργούν εξαιρετικής ποιότητας και γεύσης μέλι με θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για μια υγιεινή διατροφή.